4. วิธีสอนตามแนวปฏิรูปการศึกษา

            ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติและฉบับแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2)เรียกว่าวิธีการจัดการเรียนรู้ ในมาตรา 22 ระบุว่าการจัดการศึกษาต้องยึดหลักผู้เรียนทุกคนมีความสามารถในการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ โดยมีหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 เป็นทิศทางมุ่งให้แสวงหาวิธีการจัดการเรียนรู้ ที่มุ่งให้เกิดความสมดุลทั้งด้านปัญญา ความคิด และด้านอารมณ์
การสอนแบบโครงงาน (Project Design)

โครงงาน คือ การกำหนดรูปแบบในการทำงานอย่างเป็นระเบียบ มีกระบวนการทำงานที่ชัดเจน แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ การศึกษาทดลอง สำรวจข้อมูล ประดิษฐ์ และพัฒนาผลงาน
บทบาทของผู้เรียนการสอนแบบโครงงาน
1. โครงงาน
2. ศึกษาข้อมูล
3. วิเคราะห์ข้อมูล
4. ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม
5. เขียนโครงงานวางแผนการทำงาน
6. ปฏิบัติตามโครงงาน
7. ประเมินโครงงาน

วิธีการสอนแบบ 4 MAT
ขั้นที่ 1 การนำเสนอประสบการณ์ที่มีความสัมพันธ์กับผู้เรียน
        1.1 การเสริมสร้างประสบการณ์
        1.2 การวิเคราะห์ประสบการณ์ที่ได้
ขั้นที่ 2 การเสนอเนื้อหา สาระ ข้อมูลแก่ผู้เรียน
        2.1 การบูรณาการประสบการณ์สร้างความคิดรวบยอด
        2.2 การพัฒนาเป็นความคิดรวบยอด
ขั้นที่ 3 การฝึกปฏิบัติเพื่อพัฒนาความคิดรวบยอด
        3.1 การปฏิบัติงานตามขั้นตอน
        3.2 การนำเสนอผลการปฏิบัติ
ขั้นที่ 4 การนำความคิดรวบยอดไปประยุกต์ใช้
        4.1 การนำความรู้ไปประยุกต์ใช้หรือการพัฒนางาน
        4.2 การนำเสนอผลงานหรือการเผยแพร่

วิธีการสอนแบบร่วมมือ (Cooperative Learning)
แนวคิดหลัก 6 ประการ
       1. การจัดกลุ่ม (TEAMS) คือการจัดกลุ่มผู้เรียนที่จะเข้าร่วมกิจกรรมด้วยกัน เพื่อให้ประสิทธิผล
       2. ความมุ่งมั่น (Will) ความมุ่งมั่นและอุดมการณ์ของผู้เรียนที่จะทำงานร่วมกัน ซึ่งจะต้องมีความมุ่งมั่นที่จะเรียนรู้เละมีความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรมร่วมกัน
       3. การจัดการ (Management) การจัดการกลุ่มให้สามารถทำกิจกรรม ได้อย่างมีประสิทธิภาพรวมถึงการจัดการผู้เรียน เพื่อให้ทำกิจกรรมกลุ่มประสบผลสำเร็จ
       4. ทักษะทางสังคม (Social Skill) การพัฒนาให้ผู้เรียนทำกิจกรรมร่วมกัน และช่วยเหลือกันอย่างจริงใจ
       5. กฎพื้น 4 ข้อ (Basics principles : Pies) คือ 1.ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน2.ยอมรับความสามารถซึ่งกันและกัน 3.ความเสมอภาค และ4.การมีปฏิสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง
       6. รูปแบบของกิจกรรม (Structures) คือ รูปแบบกิจกรรมทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัญหาหรือสถานการณ์ที่จะศึกษา

วิธีสอนแบบซิปปา (CIPPA Model)
เป็นการสอนมุ่งให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรม มีองค์ประกอบ 5 ประการ
1. C Construct การสร้างความรู้ตามแนวคิดการสร้างสรรค์ความรู้ (Constructivism)
2. I Interaction การปฏิสัมพันธ์กับบุคคลและสิ่งแวดล้อมรอบตัว
3. P Physical Participation การมีส่วนร่วมทางกาย
4. P Process Learning การเรียนรู้กระบวนการ ที่เป็นทักษะต่อการดำรงชีวิต
5. A Application การนำความรู้ไปประยุกต์ใช้

วิธีการสอนแบบบูรณาการ
เป็นการจัดประสบการณ์การเรียนรู้โดยเชื่อมโยงระหว่างประสบการณ์เดิมและประสบการณ์ใหม่ และเป็นประสบการณ์ตรงที่เชื่อมโยงความสัมพันธ์ในวิชาหลายๆแขนง
ขั้นตอนการสอนแบบบูรณาการ
1. กำหนดหัวข้อสาระการเรียนรู้
2. กำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้
3. กำหนดเนื้อหาของเรื่อง
4. กำหนดขอบเขตการเรียนรู้
5. ดำเนินกิจกรรม
6. ประเมินผล

วิธีสอนแบบเล่าเรื่อง (Story Line)
เป็นวิธีสอนที่จัดเนื้อหาสาระของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้มาบูรณากัน โดยใช้กลุ่มสาระการเรียนรู้หนึ่งเป็นแกนเรื่อง
หลักการจัดการเรียนรู้
1. สร้างหน่วยการเรียนรู้ ใช้กลุ่มสาระหนึ่งเป็นแกนเรื่อง และกลุ่มสาระอื่นมาบูรณาการด้วยการสร้างแผนผังสาระการเรียนรู้และกิจกรรม ก่อนอื่นต้องกำหนดชื่อเรื่อง และกำหนดหัวข้อย่อย โดยบูรณาการเนื้อหาสาระกิจกรรมแล้วกำหนดผลการเรียนรู้ที่คาดหวังอย่างชัดเจน
2. การสร้างสถานการณ์จากหน่วยการเรียนรู้ ผู้สอนสมมติสถานการณ์ มีองค์ประกอบ 4 ประการ คือ ฉาก ตัวละคร วิถีชีวิต เหตุการณ์และสถานการณ์
3. การจัดการเรียนรู้ต้องจัดทำเส้นทางการดำเนินเรื่อง คำถามนำ กิจกรรม สื่อการเรียนรู้ และลักษณะการเรียนรู้ โดยทำเป็นแผนการเรียนรู้
4. การสอนตามแผนการเรียนรู้จะแบ่งเวลาการเรียนตามเส้นทางการดำเนินเรื่อง

การสอนแบบปุจฉาวิสัชนา
เป็นการเรียนรู้แบบถาม-ตอบ มี 6 ขั้นตอน
ขั้นที่ 1 แนะนำรูปแบบการเรียน ผู้สอนกับผู้เรียนกำหนดหัวข้อการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้ และขั้นตอนการเรียนรู้
ขั้นที่ 2 อ่านหรือดูสื่อเพื่อหาความรู้และเตรียมคำถาม ผู้เรียนศึกษาความรู้จากแหล่งต่างๆโดยแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 6-8 คน ผู้เรียนศึกษาสื่อและตั้งคำถาม
ขั้นที่ 3 วางแผนและจัดกลุ่มคำถาม แต่ละกลุ่มจัดกลุ่มคำถามตามเนื้อหาสาระ แล้วนำคำถามทุกกลุ่มมารวมกัน
ขั้นที่ 4 ดำเนินการถามตอบ
ขั้นที่ 5 ทบทวนและสรุปความรู้ ผู้สอนและผู้เรียนช่วยกันสรุปเนื้อหาตามประเด็นคำถาม
ขั้นที่ 6 กิจกรรมสร้างสรรค์ เมื่อตอบคำถามแล้วผู้เรียนแต่ละกลุ่มประชุมเพื่อวางแผนกิจกรรม เช่น ทำสมุดคำตอบ

วิธีสอนแบบโครงสร้างความรู้
เป็นการฝึกให้ผู้เรียนรวบรวมข้อมูลจากการศึกษาค้นคว้า แล้วนำข้อมูลมาจัดกลุ่ม เขียนเป็นภาพแสดงให้เห็นถึงโครงสร้างความคิด กระบวนการคิด และความสัมพันธ์ของกระบวนการโดยใช้รูปภาพ
รูปแบบการสอนแบบโครงสร้างความรู้
1. แผนผังความคิด (Mind Map)
2. ผังแสดงความสัมพันธ์แบบโครงสร้างต้นไม้ (Tree Structure)
3. แผนผังความคิดแบบแวน (Vann Diagram)
4. แผนผังความคิดแบบวงจร หรือแบบวัฏจักร (Cycle Graph)
5. แผนผังก้างปลา (Fish boon)
6. แผนผังแบบลำดับขั้นตอน (Sequence Chart)




อ้างอิง
พิจิตรา ธงพานิช. วิชาการออกแบบและการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียน. พิมพ์ครั้งที่ 3 นครปฐม : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์, 2560.